Nederlandse gemeenteraadsleden zijn in 2019 tevredener over de tijdsbesteding aan het raadswerk en de vergoeding die zij ontvangen. Raadsleden ontvangen gemiddeld € 16,81 per uur voor hun raadswerk en besteden daaraan gemiddeld 17,2 uur per week. Dit blijkt uit het zesde Nationaal Raadsledenonderzoek (NRO2019) uitgevoerd door bestuurskundig adviesbureau Daadkracht.
Het NRO2019 is op donderdagochtend 12 maart 2020 aangeboden aan Robbert Lievense (voorzitter van de VNG-Commissie Raadsleden & Griffiers) en Bahreddine Belhaj (voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden) tijdens de vergadering van de VNG-Commissie Raadsleden & Griffiers.
Tijdsbesteding raadswerk
Met gemiddeld 17,2 uur tijdsbesteding per week aan het raadswerk, zijn raadsleden 1,2 uur meer kwijt dan in 2017. Die extra uren lijken niet ten goede te komen aan volksvertegenwoordigende activiteiten. Gemiddeld 31,3% van de tijd van raadsleden gaat naar volksvertegenwoordiging. In 2017 was dit nog 31,6%. Raadsleden besteden gemiddeld 64,4% van hun tijd aan bestuurlijke werkzaamheden. De Stuurgroep Evaluatie Dualisering Gemeentebestuur beveelt raadsleden aan om minimaal de helft van hun tijd te besteden aan volksvertegenwoordigende activiteiten. Waar het gat tussen de aanbeveling van de stuurgroep en de tijdsbesteding van raadsleden leek te krimpen sinds 2007, is dit gat in 2019 weer groter. Raadsleden zijn wel tevredener over de tijdsbesteding. Een meerderheid van 63,2% geeft aan tevreden te zijn over het aantal uren dat hij/zij besteedt aan het werk. In 2017 was dit nog 60,6%.
Hoe meer inwoners een gemeente heeft, hoe meer tijd een raadslid kwijt is. Raadsleden in gemeenten groter dan 150.000 inwoners besteden gemiddeld 1,1 uur meer aan hun werk dan in 2017. Naarmate de grootte van een gemeente toeneemt, zijn raadsleden het tevens meer eens met de stelling dat raadslid een fulltime functie kan zijn.
Raadsvergoeding
Naarmate een gemeente groter is, ontvangen raadsleden een hogere vergoeding. In 2019 heeft minister Ollongren de vergoeding voor gemeenten kleiner dan 24.000 inwoners verhoogd naar € 990,55 bruto per maand. Voor sommige raadsleden is de vergoeding hierdoor bijna verviervoudigd. Het gemiddelde uurtarief van raadsleden in 2019 bedraagt € 16,81. Niet alle raadsleden hebben echter profijt van de verhoging. Zo is het uurtarief voor raadsleden in gemeenten groter dan 375.000 inwoners lager dan gemiddeld, door het hoge aantal werkuren. De algemene tevredenheid over de vergoeding onder raadsleden is wel toegenomen met 7,4% ten opzichte van 2017, naar 54,7%. Alleen in 2014 waren raadsleden tevredener met 57,1%. In gemeenten tot 24.000 inwoners, die een verhoging van de vergoeding kregen, is de tevredenheid flink gestegen. 65,8% vindt dat de vergoeding volstaat, tegenover 33,4% in 2017.
Vergadermodel
Nederlandse gemeenteraden hanteren momenteel vijf verschillende vergadermethodes: plenair, raadscommissies, agendacommissie, BOB-methode en rondetafelmethode. Voor het eerst heeft Daadkracht in het trendonderzoek aandacht besteed aan het effect van vergadermodellen op de tijdsbesteding van raadsleden. In gemeenten met het raadscommissiemodel besteden raadsleden met 17,4 uur gemiddeld de meeste tijd per week aan raadswerk. Raadsleden in gemeenten met een rondetafelmethode besteden de minste tijd: 16,5 uur per week.
Raadsleden die plenair, dus zonder commissies, werken zijn het meest tevreden over de tijdsbesteding met 66,7%. Bij raadsleden die werken met een agendacommissie is de tevredenheid het laagst (55,5%). Raadsleden in gemeenten zonder commissies besteden gemiddeld 30% aan vergaderingen. Raadsleden die met raadscommissies werken, vergaderen gemiddeld 28,4% van de tijd. Vergaderen kost raadsleden die de BOB-methode aanhouden de meeste tijd met 31,2%. In gemeenten met de rondetafelmethode kost dit gemiddeld 26,7% van de tijd.
Over het Nationaal Raadsledenonderzoek
Het Nationaal Raadsledenonderzoek 2019 is het zesde trendonderzoek naar de tijdsbesteding en werkzaamheden van Nederlandse gemeenteraadsleden. Het onderzoek volgt op dat uit 2007, 2009, 2012, 2014 en 2017. Het bestaat, naast literatuur- en oriënterend onderzoek, uit een digitale enquête onder 8.605 raadsleden. Deze vragenlijst is door 1.623 (18,9%) respondenten ingevuld. Deze editie onderzoek is tot stand gekomen in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. Het volledige rapport, bijbehorende bijlagen en voorgaande studies vind je via www.nationaalraadsledenonderzoek.nl.
Over Daadkracht
Sinds 1999 bouwt Daadkracht aan de digitale overheid. Wij leveren advies en ondersteuning op gebied van elektronisch bekendmaken, organisatievraagstukken gerelateerd aan digitale dienstverlening en we creëren opleidings- en ervaringsplekken voor jong talent. Daadkracht bestaat uit vier bedrijven: Daadkracht Bekendmaken (sinds 1999), Daadkracht Advies (sinds 2008), Daadkracht Digitaal (sinds 2017) en Daadkracht Talent (sinds 2018).
Over de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden
De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden stelt zich ten doel om raadsleden en gemeenteraden sterk en krachtig in positie te krijgen onder het motto: ‘Een sterke raad doet er toe’. De activiteiten, evenementen en informatie door en van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden zijn gericht op het zo goed mogelijk vervullen van de rol in de gemeenteraad. Daarnaast gaat het om een optimale vervulling van de rol in het lokaal- en regionaal politiek-bestuurlijke krachtenveld door individuele raadsleden.
Over de VNG-commissie Raadsleden en Griffiers
De commissie Raadsleden & Griffiers heeft als doel het versterken van de rol en positie van de gemeenteraad in de VNG-governance en in de voorstellen en activiteiten van de VNG richting gemeenten.